Монголчуудын цээрлэх ёсноос – Газар усны цээр

-Буга намнахаас цэрвэнэ.Лусын унаа тул лусыг явгалчихвий гэдэг.-Шулуун сухай авдаггүй/шулам биелэнэ/ -Сонгинын хальс шатаадаггүй /нүд сохрох/ малын нүд өвдөх.-Шувууны өд галд хийдэггүй.-Өнчин дэрснээс тойрдог. /муу юм шүгэлсэн гэдэг/-Сонгино ухаж/гараар/ авдаггүй. /Ганц хуруудна, үлд гаргана/ -Удган модны сүүдэрт суудаггүй. /өвчин олно/ -Өнчин ганц модны ойр байхыг цэрвэнэ. /аянга буудаг/-Буцламгай халуун ус, галтай үнсийг газарт асгахыг цээрлэнэ. Гэмгүй хорхой шавьж, ургамал амьтныг хө.нөөн нүгэл хураана гэдэг.-Газар гадас шааж орхих цээртэй.Өргөс орхисон адил.-Буурь сэлгэн нүүж буй айл гэрийн бууриа цэвэрлэлгүй орхихыг цээрлэнэ.Хог хаягдлыг оромгүй болгон цэвэрлэж нүүнэ. Газар нутгийн сахиулсан хилэгнэнэ, шинэ нутаг ээлгүй болно гэдэг.-Буурин дээрээ яс, үс үлдээхийг цээрлэнэ.Мал сүрэг хорогдоно, хишиг буян дундарна, хот харлаж ядуурна.-Буцан нүүдэллэж буй шувуу, тогорууг хуруугаар заах, тоолохыг цээрлэнэ.Тоолбоос аян замдаа барцадтай тоолсон хүнд өлзий бус болно.-Борооны усыг алгаар тосохыг цээрлэнэ. Үл цээрлэвээс тэнгэр задраана, бороо ихдэж, усны аюул болно.-Зулзага, үр төлөө дагуулсан ан амьтанг агнахыг цээрлэнэ. Агнаваас эх үрс хагацах.-Зулзган модыг огтлох, гэмтээх, булгалахыг цээрлэнэ.Уул, ой тайгын сахиулсан хилэгнэнэ гэнэ.-О нгон /ганц/ модыг огтлох, гэмтээхийг цээрлэнэ. Зөрчвөөс гай гамшиг да йрна, савдаг хилэгнэн гэм тавина гэнэ.-Өндгөө дарсан шувууг үргээх, цочоохыг цээрлэнэ.Зөрчвөөс нүгэл хураана, шувууны хараал хүрнэ гэнэ.-Зэрлэг сонгиныг үр нь боловсроогүй үед үндэстэй нь сугалах, хаана байгаа газраас нь дур мэдэн түүхийг цээрлэнэ. Үндэстэй нь сугалваас үржиж төлжихгүй.-Мангис /дорго/ а лахыг цээрлэнэ. А лваас ха раал хийнэ, ха раал нь хүрнэ гэнэ.-Харцага шонхор, бүргэд мэтээс дутаасан бялзуухайг гэрт орж ирэхийг цээрлэнэ. Хэрэв ороод ирвэл гай чирлээ, дагууллаа хэмээн сэжиглэнэ.-Харганаар ширвүүл хийхийг цээрлэнэ. Үл хэрэгсвээс өв хөрөнгөө ширвэж барахын ёр гэнэ.-Мод тарих, бургасаар хашаа хороо барихдаа гол толгой мөчрийг мухарлан огтлохыг цээрлэнэ. Огтолвоос толгойг нь хяргаснаас өөрцгүй гэх буюу мод, бургас ховордоно гэнэ.-Хөлдүү газар, хүйтэн чулуун дээр удаан суухыг цээрлэнэ. Шамбарамтай болно гэдэг.-Хаврын гурван сард хээр хөдөө гал алдахыг сэрэмжлэн цээрлэнэ.Зөрчвөөс хангай дэлхийг түймэрт идүүлнэ гэнэ.-Хавар гол мөрөн цөн түрэх үес мөсөн дээгүүр нь хайхрамжгүй явахыг цээрлэнэ. Үл хэрэгсвээс осолдоно гэнэ.-Хавар гол, мөрний эрэгт ойр хаваржаанд буухыг цээрлэнэ, Учир нь усны үерээс сэрэмжилж буй хэрэг. -Хавар холын аян замд, эс бөгөөс мал эрэхээр одогсод хөнгөн нимгэн хувцаслан явахыг цээрлэнэ. “Хаврын тэнгэр хартай” гэхийн учир тийнхүү хориглоно.-Тул загасыг дур зоргоороо гогдох, хө нөөхийг цээрлэнэ. Зөрчвөөс лус хилэгнэнэ, нас охор болно гэнэ.-Монголчууд загасыг урт настай амьтан, лусын сүрэг гэх тул дураараа а лах, идэхийг цээрлэдэг байжээ.-Тогоруу а лахыг цээрлэнэ. А лваас нас богино болно. Тогоруу шувуу ган дөрөөг сэтэртэл хараадаг хэмээн ихэд цээрлэдэг. Чухамдаа амьтныг хайрлахын учир хө нөөхийг цээрлэдэг болой.-Түлээ түлш бэлтгэхдээ залуу, зулзган мод, иш мөчир гоолиг сайхныг нь огтлохыг цээрлэнэ.-Удган модны сүүдэрт суухыг цээрлэнэ. Өвчин тусна, лусын хорлол болно.-Ургаа модны битүү хар сүүдэрт амарч суух, хэвтэхийг цээрлэнэ.-Унааны шон, гадасны нүхийг битүүлэхгүй орхихыг цээрлэнэ. Газар дэлхийг амраасангүй, хайрласангүй гэх, мөн хожим морь малын хөлд гэмтэй гэдэг.-Нүүрс, заг түлээд өрхөө бүтээх, яндангаа битүүлэхийг цээрлэнэ. Зөрчвөөс амьсгаа боогдоно, бүтэж ү хнэ гэдэг.-Сар, бэгбаатар зэрэг шувууг харвах намнахыг цээрлэнэ. Зарим нутагт шөнийн ангууч шувуудыг бэлчээрийн эзэн сахиул хэмээн үргээх, хөнөөхийг хорьж цээрлэдэг.-Сармис, сонгинын хальс галд хийхийг цээрлэнэ. Хийвээс малын нүд өвдөнө.! ТАНД ТУСТАЙ Дараагийн зөвөлгөө Таны толгой яаж өвддөг вэ? ӨВДӨЛТӨӨСӨӨ ХАМААРААД ШАЛТГААН НЬ ӨӨР БАЙДАГ. Мөн сод нь бактерийг устгахгүй учир бага зэрэг уксус, бактерийн эсрэг үйлчилгээтэй эфирийн тос нэмж хортой бактериас салж болно. Хэрвээ та амны хөндийн ариун цэврийг сахихад хэрэг болох хямд, үр дүнтэй хэрэгсэл хайж байгаа бол хүнсний сод хамгийн сайн хэрэгсэл юм шүү. Үр дүн нь өөр байж болох ч аюулгүй учир ямар үр дүн гарах нь вэ гэж хэрэглэж үзэхэд буруу зүйл огт үгүй билээ.Толгой өвдөнө гэдэг нь нэг талаар хүний ажлын бүтээмжийг сорж, тамирдуулдаг зүйлийн нэг юм. Ийнхүү өвдөх нь олон шалтгаантай.Таны толгой үргэлж өвддөг байгаад, учир шалтгааныг нь мэдэхгүй, өвчин намдаах эмийг ихээр уудаг бол, анхаарлаа түр нааш нь хандуулаарай. Бид та бүхэндээ толгойн өвчлөлийн төрөл, хэрхэн өвддөг, болоод учир шалтгааныг танилцуулахаар бэлтгэлээ. Зарим тохиолдолд толгой хүчтэй өвдөх нь, цус харвалт, аневризм, хавдар зэргийн шинж тэмдэг байх магадлалтай. Хэрвээ таны толгой хүчтэй өвдөж байгаа бол даруй эмнэлэгт үзүүлэхийг зөвлөж байна. Толгой тэсэхийн аргагүй хүчтэй өвдөх үед аянга цохих мэт мэдрэмжийг тархинд өгдөг. Ийнхүү өвдөх нь ихэвчлэн 60 секунд орчим үргэлжилдэг байна. Тархины ямар нэгэн эмгэг, ачааллаас үүдэлтэй. Хэрвээ биеийн хүчний ажил хийсний дараа таны толгой ихээр өвддөг бол энэ нь тархины хавдар, эсвэл “аневризм”-ийн шинж тэмдэг байж болно. Хэрвээ таны толгой өвдөж, юм мартан, хий юм үзэж байгаа бол цус харвахын шинж тэмдэг юм.Толгой өвдөнө гэдэг нь нэг талаар хүний ажлын бүтээмжийг сорж, тамирдуулдаг зүйлийн нэг юм. Ийнхүү өвдөх нь олон шалтгаантай. зурган илэрцүүд:Тиймээс яаралтай арга хэмжээг авах хэрэгтэй. Хэрвээ толгой тань байнга хүчтэй хатгуулж өвддөг, тэрчлэн их хэмжээгээр өвчин намдаах эмийг ууж хэвшсэн бол яаралтай эмчид үзүүлэх хэрэгтэй. Хүүхэд байхдаа орсон осол эндэгдэлтэй холбоотой байж болно. Нас ахисантай холбогдуулан толгой эргэх, өвдөх нь цусны даралттай холбоотой. Толгой дээр хүчтэй юм унах, цохиулах мэт өвдөж байгаа бол энэ нь тархи хөдөлж, доргисонтой холбоотой байж болох юм.Хэрвээ таны нүд улайж, ухархай дагаж өвддөг бол энэ нь тархины хавдар, эсвэл аневризм шинж тэмдэг байх талтай. Толгой эргэж, дотор муухай оргин, бөөлжис цутгаж байгаа бол та менингит өвчнөөр өвчилсөн байж болзошгүй.Мөн энэ өвчний үед хүзүү мөр хөших, халуурах шинж тэмдэг илэрнэ. Хэрвээ удаан хугацаанд намдахгүй толгой өвдөж байгаа бол цэвэр агаарт гараарай. Хүчилтөрөгч дутагдсанаас ийнхүү толгой өвддөг байна. Хэрвээ таны гэр бүлийн гишүүд дунд тархины өвчлөл, хорт хавдартай байгаад таны толгой хүчтэй өвдөж байгаа бол эмчид үзүүлэхэд  гэмгүй юм.Д.Золзаяа

ТАНД ТУСТАЙ Дараагийн зөвөлгөө ШҮДНИЙ ӨНГӨР, ХОРХОЙ, БАКТЕРИАС ГАНЦХАН ЗҮЙЛИЙН ТУСЛАМЖТАЙГААР САЛАХ АРГААмны ариун цэврийг сахих хэрэгсэл хэмээн дэлгүүрт байх бүтээгдэхүүний ихэнхийг янз бүрийн шүдний оо, ам зайлагч зэрэг зүйлс эзэлдэг байна. Олон хүн амны хөндийн цэвэрлэгээнд өөрийн хэрэглэдэг, дасал болсон зүйлээ л хэрэглэх ба ямар нэг шинэ зүйлээр сольж үзэх талаар огт боддоггүй билээ. Гэсэн хэдий ч энгийн боловч үр дүнтэй арга бий бөгөөд амны хөндийн эрүүл мэндэд чухал нөлөөтэй, гал тогооны өрөөний нэгэн гол хэрэгсэл болох хүнсний содыг хүмүүс тэр болгон тоодоггүй байна. Энэ нь маш хямд, байгалийн гаралтай, шүдний оо шиг янз бүрийн химийн элемент агуулдаггүй, шүдний өнгөр, чулуу зэргийг арилгах төдийгүй өөр бусад олон ач тустай билээ. Шүдний цэвэрлэгээнд хүнсний сод ашиглах нь Шүдээ цэвэрлэхдээ хүнсний сод ашиглаж бай.Шүдний сойзоо усанд угаагаад хүнсний содонд дүрж оо маягаар хэрэглэнэ. Дараа нь сойзоо угааж амаа усаар зайлна. Дээрээс нь янз бүрийн эфирийн тос нэмэх нь үр дүнг нэмэгдүүлэх төдийгүй амны хөндий цэвэр, сайхан болсон мэт сэтгэгдэл төрүүлдэг. Мөн хүнсний сод дээрээ бага зэргийн давс, ганц дусал уксус нэмж халдваргүй байх нөхцөлийг нэмэгдүүлж болно. Хүнсний содын бусад давуу тал Хүнсний сод нь амны хөндийн хүчиллэг байдлыг саармагжуулах ба чухам энэ хүчиллэг байдал нь тэрхүү муухай үнэрийн эх үндэс юм. Мөн содыг амны хөндийн янз бүрийн жижиг шарх, ярыг эдгээхэд ашиглах ба усанд уусгаад амаа зайлах байдлаар хэрэглэнэ. Буйлны өвчин нь шүдний өнгөр, шүд хоорондын чулуунаас болж бий болдог. Хүнсний сод хэрэглэн эдгээрийг үгүй болгон буйлаа эрүүл байлгаж болно. Сод нь бага зэрэг ширхэгтэй учир шүдээ цэвэрлэхдээ болгоомжтой байх хэрэгтэй ба шүдний пааланг гэмтээж болзошгүй юм шүү.